I-BR

Datagestuurd water- en rioolbeheer

Omschrijving

Let op: nieuwe datum!

  • Hoe bereik je een integrale, risicogestuurde aanpak van stedelijk waterbeheer?
  • En hoe kunnen rioolbeheerders in relatief kleine gemeenten risicogestuurd, met gebruikmaking van data, efficiënt en effectief rioolbeheer uitvoeren?

Zie hier de twee centrale thema’s van de 4e editie van het seminar Datagestuurd water- en rioolbeheer op 29 februari 2024.

Proeftuin Enschede: van aanpak van hemelwateroverlast naar een integrale, risico gestuurde aanpak van stedelijk waterbeheer

Ruim tien jaar geleden besloot Gemeente Enschede te participeren in een pilot risico gestuurd afvalwaterbeheer, de Proeftuin Enschede, waarin gemeente, waterschap, STOWA en Stichting RIONED samenwerkten. De belangrijkste doelstelling daarbij was het terugbrengen van de stijgende kosten voor het stedelijk waterbeheer en het onderbouwen van keuzes die hierbij worden gemaakt. De primaire focus van de pilot lag op de aanpak van grond- en hemelwateroverlast.

Inmiddels is risicogestuurd werken de standaard binnen het waterbeheer in Enschede en wordt het ook gebruikt voor andere aspecten van de klimaatadaptatie, zoals het beperken van hittestress.

Tijdens zijn presentatie doet Rik Meijer, Beleidsadviseur bij Gemeente Enschede, verslag van het proces – of misschien ook wel: de zoektocht – naar risico gestuurd werken.

Ofwel: hoe is men van een van een vrijwel exclusieve aanpak van hemelwateroverlast naar een integrale, risico gestuurde aanpak van stedelijk waterbeheer gegaan?

Aan de hand van de door Gemeente Enschede ontwikkelde risicomatrix gaat hij in op vragen als:

  • Welke informatie/ welke data heb je nodig in het beslisproject?
  • Waar vind je/ hoe verzamel je die benodigde data?
  • Hoe bepaal je de definitie van ‘overlast’?
  • En vooral: hoe ga je van data en bepaling van overlast naar een concreet actieplan?

 

RIOBASE: Een beslissingsondersteunend systeem voor op risico’s en data gebaseerd rioolbeheer voor kleinere gemeenten

SAZ+ (Samenwerking Afvalwaterketen Zeeland) is een consortium van 13 Zeeuwse gemeenten, Waterschap Scheldestromen, Evides. Samen met HZ University of Applied Sciences is de afgelopen jaren hard gewerkt om samen risicogestuurd rioolbeheer bereikbaar te maken voor alle Zeeuwse gemeenten, ook voor de relatief kleine, financieel minder draagkrachtige.

Met input van het gehele consortium is RIOBASE ontwikkeld, een systematische aanpak die op basis van inspectiegegevens, rioolgegevens en weg- en omgevingsdata inzicht geeft in de kansen op storingen in het rioleringssysteem en de mogelijke gevolgen daarvan.

Pádraig Naughton, Senior Researcher Asset Management HZ University of Applied Sciences verzorgt een uitgebreide demonstratie van RIOBASE en gaat in op de plannen voor verdere ontwikkeling en uitbreiding ervan.

 

Gemeente Utrecht: Water Registratie en Intelligentie Platform

In Utrecht bestaan verschillende meetnetten die het watersysteem in de stad monitoren. Deze metingen zaten voorheen in separate, losse IT-systemen, die per systeem voor slechts enkele mensen toegankelijk waren.

In de loop der jaren ontstond de behoefte om de metingen integraal beschikbaar te maken voor een groot aantal gebruikersgroepen binnen de organisatie. Daarnaast bestond de wens om een toekomstbestendig platform te ontwikkelen, dat de verschillende gebruikersgroepen zou kunnen ondersteunen bij meer datagedreven werken in de afvalwaterketen om zo het watersysteem effectiever te kunnen beheren.

In 2021 is het Water Registratie en Intelligentie Platform in gebruik genomen.

Aan de hand van voorbeelden van het nieuwe platform presenteert Arjan van der Steen, Adviseur data en informatie stedelijk waterbeheer bij Gemeente Utrecht, de analyses en rapportages die het platform biedt ter ondersteuning van de dagelijkse werkzaamheden.

Zo zijn er rapporten over datalevering en kwaliteit, storingen en onderhoud van objecten zoals gemalen, grondwaterstanden gerelateerd aan “droge” en “natte” grenswaarden, riooloverstorten en dagelijkse rapporten over de vullingsgraad van het riool die worden gebruikt om te onderzoeken hoe de dynamiek tussen de verschillende bemalingsgebieden in de stad. Ook kunnen data van ketenpartners via het platform worden gebruikt.

Uiteraard gaat hij ook uitgebreid in op de ervaringen met het platform over de afgelopen jaren en welke plannen er bestaan voor de nabije toekomst.

 

Hoe als gemeente concreet aan de slag te gaan met datagestuurd water- en rioolbeheer: Top-Down benadering.

Datagedreven waterbeheer is een thema dat bij elke gemeente speelt. Dit wordt nu veelal ‘Bottom-Up’ benaderd. De meetdata die er al is wordt verzameld in systemen en vandaaruit wordt gekeken welke informatieproducten ervan gemaakt kunnen worden. Hierbij is de stap van data naar daadwerkelijk datagedreven werken lastig te maken. De data is van te slechte kwaliteit, of sluit niet goed aan bij de werkprocessen binnen de gemeente.

Met een ‘Top-Down’ benadering wordt er eerst gekeken welke vraagstukken je datagedreven wilt oplossen, welke informatieproducten je daarvoor nodig hebt en geeft het als resultaat een data- en meetopgave.

Op basis van een onder hun auspiciën uitgevoerd onderzoek naar hoe ver gemeenten zijn met het gebruik van data bij de initiatieven ten behoeve van klimaatadaptatie én van zijn ervaringen bij diverse gemeenten op dit terrein geeft Evert Wielsma, Business Manager Water Data Science bij Nelen & Schuurmans, een aantal mogelijke aanpakken voor gemeenten om concreet aan de slag te gaan.

Zo gaat hij onder meer in op de mogelijkheden die informatiegestuurde aanpak van klimaatadaptatie biedt voor de ontwikkeling van datagestuurd rioolbeheer.

Dit seminar richt zich primair op

  • rioolbeheerders,
  • adviseurs en beleidsmedewerkers stedelijk waterbeheer,
  • data analisten en data scientists

bij gemeenten, gemeentelijke samenwerkingsorganen en waterschappen.

Het programma:

12.30 – 13.00 uur: Registratie, koffie/thee en een broodje

13.00 – 13.45 uur: Rik Meijer, Beleidsadviseur Gemeente Enschede: Tien jaar risico- en datagestuurd water- en rioolbeheer in Enschede

Ruim tien jaar geleden besloot Gemeente Enschede te participeren in een pilot risico gestuurd afvalwaterbeheer, de Proeftuin Enschede, waarin gemeente, waterschap, STOWA en Stichting RIONED. De belangrijkste doelstelling daarbij was het terugbrengen van de stijgende kosten voor het stedelijk waterbeheer en het onderbouwen van keuzes die hierbij worden gemaakt. De primaire focus van de pilot lag op de aanpak van grond- en hemelwateroverlast en het vervangen van riolering.

Tijdens de pilot werd duidelijk met welke risico’s we te maken krijgen als we bepaalde maatregelen niet of in beperkte mate uitvoeren. En ook dat we niet alle risico’s kunnen voorkomen.

Ook duidelijk is dat risico gestuurd waterbeheer slechts kan slagen op basis van voldoende en correcte data.

Inmiddels is risicogestuurd werken de standaard binnen het waterbeheer in Enschede en wordt het ook gebruikt voor andere aspecten van de klimaatadaptatie, zoals bijvoorbeeld beperken van hittestress.                                                                                                                                        Tijdens zijn presentatie doet Rik Meijer verslag van het proces – of misschien ook wel: de zoektocht – naar risico gestuurd werken.

Ofwel: hoe is men van een van een vrijwel exclusieve aanpak van hemelwateroverlast naar een integrale, risico gestuurde aanpak van stedelijk waterbeheer gegaan?

Aan de hand van de door Gemeente Enschede ontwikkelde risicomatrix gaat hij in op vragen als:

  • Welke informatie/ welke data heb je nodig in het beslisproject?-Waar vind je/ hoe verzamel je die benodigde data?
  • Hoe bepaal je de definitie van ‘overlast’?
  • Hoe ga je van data en bepaling van overlast naar een concreet actieplan?

Tenslotte gaat hij kort in op de mogelijkheden van recente ontwikkelingen, zoals digital twins.

13.45 – 14.30 uur: Pádraig Naughton, Senior Researcher Asset Management HZ University of Applied Sciences: RIOBASE: Een beslissingsondersteunend systeem voor op risico’s en data gebaseerd rioolbeheer voor kleinere gemeenten

SAZ+ (Samenwerking Afvalwaterketen Zeeland – een consortium van 13 Zeeuwse gemeenten, Waterschap Scheldestromen en Evides) werken samen met HZ University of Applied Sciences om risicogestuurd rioolbeheer bereikbaar te maken voor alle Zeeuwse gemeenten, ook voor de relatief kleine, op een efficiënte en effectieve manier.

Met input van het gehele consortium is RIOBASE ontwikkeld, een systematische aanpak die op basis van inspectiegegevens, rioolgegevens en weg- en omgevingsdata inzicht geeft in de kansen op storingen in het rioleringssysteem en de gevolgen daarvan.

Pádraig Naughton leidt u door RIOBASE en gaat in op de plannen voor verdere ontwikkeling en uitbreiding ervan.

14.30 – 15.00 uur:  Pauze

15.00 – 15.45 uur: Arjan van der Steen, Adviseur data en informatie stedelijk waterbeheer Gemeente Utrecht: Gemeente Utrecht: Water Registratie en Intelligentie Platform

In Utrecht bestaan verschillende meetnetten die het watersysteem in de stad monitoren. Deze metingen zaten voorheen in separate, losse IT-systemen, die per systeem voor slechts enkele mensen toegankelijk waren.

In de loop der jaren ontstond de behoefte om de metingen integraal beschikbaar te maken voor een groot aantal gebruikersgroepen binnen de organisatie. Daarnaast bestond de wens om een toekomstbestendig platform te ontwikkelen, dat de verschillende gebruikersgroepen zou kunnen ondersteunen bij meer datagedreven werken in de afvalwaterketen om zo het watersysteem effectiever te kunnen beheren.

In 2021 is het Water Registratie en Intelligentie Platform in gebruik genomen.

Aan de hand van voorbeelden van het nieuwe platform presenteert Arjan van der Steen de analyses en rapportages die het platform biedt ter ondersteuning van de dagelijkse werkzaamheden.

Zo zijn er rapporten over datalevering en kwaliteit, storingen en onderhoud van objecten zoals gemalen, grondwaterstanden gerelateerd aan “droge” en “natte” grenswaarden, riooloverstorten en dagelijkse rapporten over de vullingsgraad van het riool die worden gebruikt om te onderzoeken hoe de dynamiek tussen de verschillende bemalingsgebieden in de stad.

Uiteraard gaat hij ook uitgebreid in op de ervaringen met het platform over de afgelopen jaren en welke plannen er bestaan voor de nabije toekomst.

15.45 – 16.30 uur: Evert Wielsma, Business Manager Water Data Science Nelen & SchuurmansTop-Down benadering van datagestuurd water- en rioolbeheer.

Datagedreven waterbeheer is een thema dat bij elke gemeente speelt. Dit wordt nu veelal ‘Bottom-Up’ benaderd. De meetdata die er al is wordt verzameld in systemen en vandaaruit wordt gekeken welke informatieproducten ervan gemaakt kunnen worden. Hierbij is de stap van data naar daadwerkelijk datagedreven werken lastig te maken. De data is van te slechte kwaliteit, of sluit niet goed aan bij de werkprocessen binnen de gemeente.

Met een ‘Top-Down’ benadering wordt er eerst gekeken welke vraagstukken je datagedreven wilt oplossen, welke informatieproducten je daarvoor nodig hebt en geeft het als resultaat een data- en meetopgave.

Op basis van een onder hun auspiciën uitgevoerd onderzoek naar hoe ver gemeenten zijn met het gebruik van data bij de initiatieven ten behoeve van klimaatadaptatie én van zijn ervaringen bij diverse gemeenten op dit terrein geeft Evert Wielsma een aantal mogelijke aanpakken voor gemeenten om concreet aan de slag te gaan.

Zo gaat hij onder meer in op de mogelijkheden die informatiegestuurde aanpak van klimaatadaptatie biedt voor de ontwikkeling van datagestuurd rioolbeheer.

16.30: Sluiting

Locatie:

  • De Reehorst
  • Bennekomseweg 24
  • 6717 LM Ede

Voor vragen over de bijeenkomst:

mail naar info@i-br.nl of bel 06-21506300 (Ab Sulman)

Informatie

Datum

29 februari 2024

Soort bijeenkomst

Seminar

Locatie

De Reehorst Ede

Prijs

De prijs voor deelname bedraagt € 445,= . Voor iedere volgende collega van dezelfde organisatie geldt een deelnameprijs van slechts € 375,= (excl. BTW). Let op: na het verzenden van de aanmelding ziet u onder de oranje balk de bevestiging!

Aanmelden

Gegevens van de organisatie
Gegevens deelnemer(s)